Đạo Tự Nhiên, Đại Đạo, con đường của sức mạnh, đức hạnh hay Đạo Đức Kinh của Lão Tử phần II chương 62 đến 81

 Về Đạo Tự Nhiên hay Đạo Đức Kinh: Te Tao Ching

Đạo Tự Nhiên hay đại Đạo được viết vào khoảng 2500 năm trước, cùng khoảng thời gian khi Phật giảng Đạo Phật ở Ấn Độ và Pytago dạy ở Hy Lạp. Đạo Tự Nhiên có thể được ví như một tác phẩm tiếng Trung ảnh hưởng nhất một thời đại.  81 chương của tác phẩm đã được dịch sang tiếng Anh nhiều hơn bất cứ tài liệu tiếng Trung nào khác.

Đạo Tự Nhiên cung cấp nguyên lý cơ bản cho trường phái triết học Lão Tử, là một trụ cột quan trọng của tư tưởng Trung Quốc. Đạo dạy rằng không có sự chia tách sự thật trong cội nguồn của mọi thứ. Nghĩa đen:

Tao =  the way – con đường.

Te = Strength/virtue : sức mạnh/ đức hạnh.

Ching = scripture: đoạn văn, bài thơ, ca

Vần thơ của Te Tao Ching viết theo ngôn ngữ Trung Quốc cổ. Chữ trừu tượng, Trung Quốc cổ không có mang một nghĩa đơn cụ thể nào, nhưng nó gợi ra các nghĩa khác nhau. Một số từ Trung Quốc có thể được dùng như danh từ, động từu và tính từ cùng một thời điểm. Do đó những câu của các từ gợi lên loạt nghĩa, gợi lên cảm xúc, ý tưởng và các hình ảnh.

Nó khó để có thể đưa ra văn bản cổ tiếng trung sang nghĩa tương ứng tiếng Anh và tiếng Việt mà không mất đi ý nghĩa phần nào. Các phần dịch khác nhau của Te Tao Ching có thể xuất hiện ở các văn bản dịch nghĩa hoàn toàn khác nhau. Để hiểu văn bản gốc toàn bộ, chúng ta cần độc các bản dịch khác nhau giúp bổ sung nghĩa cho nhau. Văn bản dịch sang tiếng Việt dùng bản dịch của Gia Fu Feng và Jane English.

Về Lão Tử.

Không có hiểu biết rõ ràng về Lão Tử, ít nhất là không có gì rõ ràng. Một số còn nghi ngờ liệu Lão Tử có phải là tác giả của Te Tao Ching không. Tuy nhiên, tên của ngài trở thành huyền thoại đi kèm bản viết này, đây cũng là tác phẩm duy nhất của ông.

Lão Tử (tên khác là Lý Dĩ) được cho là sinh ngày 24 tháng 3 năm 604 trước công nguyên.

Lão Tử khi già, cưỡi một con trâu khi về nghỉ an lão ở một tỉnh vùng núi phía tây biên giới. Có một vị tướng biên ải tiếp cận, vị tướng cầu xin ngài hãy để lại lời dạy hậu thế trước khi người đi qua. Lão Tử sau đó về ở ẩn trong một đèo tĩnh mịch, ở đó ngài viết Te Tao Ching, sau đó ngài đi về hướng tây và không bao giờ được thấy lại.

Âm và Dương: Yin and Yang

Trong triết học Trung Hoa, nhịp của sự sống, sự dao động trong vũ trụ, là sự vận động theo nguyên tắc tương trợ lẫn nhau của Âm và Dương,

Yin – Âm: là sự tĩnh lặng, nữ, trức giác, nhận lực thường chỉ trái đất. Trái đất là nguồn của sự sống; trái đất cung cấp cho chúng ta thứ chúng ta cần để tồn tại. Yang, dương là mạnh mẽ, nam, sáng tạo, phát lực thường liên tưởng đến trời. Trời trên chúng ta và luôn ở trạng thái động và mang lại sự thay đổi.

Khi âm đạt đến cực đỉnh, nó giảm xuống cho dương tăng trưởng, sau đó khi dương đạt cục đỉnh, nó giảm cho dương phát triển. Đây là thành tố cơ bản cho vòng tuần hoàn vĩnh cửu. Chấm trong nửa vòng trắng và nửa vòng đen chỉ ra rằng bên trong thứ này có hạt giống của thứ kia. Âm không thể tồn tại nếu không có dương và ngược lại.

Trạng thái lú tưởng của mọi vật trong vũ trụ hữu hình, và thế giới loài người, là một trạng thái hài hòa biểu lộ bằng sự cân bằng của âm và dương trong cơ thể và trong tâm trí.

Âm	Dương	Âm	Dương
Đêm, tối	Ngày, ánh sáng	Thung lũng	Núi
Mưa, nước, lạnh	Lửa, nhiệt	Sông	Sa mạc
Mùa đông, mùa thu	Mùa hè, mùa xuân	Cong	Đường thẳng
Số lẻ	Số chẵn	Mềm	Cứng
Mặt trăng	Mặt trời	Sự đồng nhất	Hòa tan
Phía bắc và phía Tây	Phía nam và phía đông	Tâm lý	Vật lý
Bên phải, đi xuống	Bên trái, đi lên	Thế giới trừu tượng	Thế giới hữu hình
Trực giác	Thông minh	Con hổ	Con rồng
Bị động, tĩnh	Chủ động, năng động	Thận, tim	Bàng quang
Co lại	Giãn nở	Gan, phổi	Ruột, da
Giảm	Tăng trưởng
Bảo thủ	Cải tiến
Truyền thống	Cải cách

Đạo Tự Nhiên, Đại Đạo, đấng sáng tạo, đức hạnh hay Đạo Đức Kinh của Lão Tử phần I chương 1 đến 61 

62Đạo là gốc của vạn vậtNó là báu vật của người tốt và là nơi nương tựa cho người xấu.Lời nói ngọt ngào có thể mua được danh dựHành động tốt có thể thu được sự nể trọng.Nếu một người là người xấu, đừng ruồng bỏ anh ta.Do đó vào ngày vị vua đăng quang,Hay khi ba bị quan lớn được bổ nhiệm,Đừng gửi quà ngọc bích hay đội những xe ngựa kéo,Mà hãy tĩnh lặng và đề cử đại Đạo.Tại sao hầu hết mọi người rất thích lần đầu tiên thấy?Chẳng phải là do bạn tìm thấy thứ bạn đang tìm kiếm và được tha thứ khi bạn phạm tội?Do đó đây là báu vật quý giá nhất của vũ trụ. 63Thực hành không hành độngHoàn thành công việc mà không làmNếm thứ vô vị.Làm tốt hết tâm với việc nhỏ, tăng dần thứ yếu.Tưởng thưởng đau khổ với sự để tâm, ân cần Thấy điều đơn giản trong thứ phức tạp.Đạt được thành tự lớn lao trong những việc nhỏ (hoàn thành tốt cả những việc nhỏ nhặt). Trong vũ trụ, thứ khó khăn sẽ được hoàn thành nếu làm khi chúng còn nhỏ, dễ.Trong vũ trụ, hành động lớn lao là tích gộp của nhiều hành động nhỏ bé.Nhà hiền triết không nỗ lực quá mức với bất cứ thứ rất lớn lao/khó nào,Do đó họ lại đạt được thành tựu lớn lao. Dễ dàng hứa sẽ đem lại ít sự tin tưởng.Làm việc hời hợt sẽ tạo ra sự khó khăn vô cùng sau này.Bởi vì nhà hiền triết luôn xử lý trước khi thứ khó khăn hiện ra.Nên họ hiếm khi phải trải nghiệm khó nhọc đó. 64Hòa bình thì dễ duy trì;Các vấn đề phức dễ dàng được vượt qua trước khi chúng manh nha.Cứng quá thì dễ gãyThứ nhỏ thì dễ dàng phân nhỏ. Đối phó với vấn đề trước khi nó xảy ra.Đặt mọi thứ theo trật trước khi nó trở lên vô trật tự. Một cây lớn bằng vòng tay người ômNảy nở từ một hạt mầm nhỏ bé;Tòa thành cao chín tầng bắt đầu với từng viên đất một;Hành trình vạn dặm bắt đầu từ một bước chân. Người mà hành động sẽ bị thất bại bởi chính mục đích của anh ta;Người mà cố nắm giữ sẽ mất.Nhà hiền triết không hành động, do đó ông ta không bị đánh bại.Ông ta không cố nắm giữ do đó ông ta không bị mất. Mọi người thường thất bại khi họ ở bờ vực của thành công.Do đó cần để tâm nhiều khi kết thúc như là để tâm khi bắt đầu;Do đó sẽ không có thất bại. Do đó nhà hiền triết tìm kiếm sự tự do khỏi các ham muốn, mong cầu.Ông ta không tích lũy thứ quý giá.Ông ta học cách không giữ các ý tưởng (xả ly quan điểm).Ông ta làm cho mọi người trở lại với thứ họ đã mất.Ông giúp vạn vật tìm thấy bản chất thật của chúng.Nhưng ông tự kìm chế mình để không hành động. 65Ở giai đoạn đầu, những người biết Đạo không cố gắng khai sáng người khác,Mà giữ nó bí mật.Tại sao nó quá khó để cai trị?Bởi vì con người quá khôn khéo.Người cai trị mà sử dụng sự khôn khéoSẽ lừa gạt cả quốc gia.Những người cai trị mà không  cần sự khôn khéoLà lời chúc phúc cho vùng đất đó.Đây là hai thứ luân phiên.Hiểu những điều này là hiểu đức hạnh căn bản.Đức hạnh căn bản thì sâu sắc và khó nắm bắt.Nó dẫn mọi vật trở lạiVề nhất thể. 66Tại sao biển lại là vua của trăm sông?Bởi vì biển nằm ở vị trí thấp hơn trăm sông.Do đó nó là vua của trăm sông. Nếu nhà hiền triết muốn dẫn dắt mọi người, ông ta cần phục vụ với sự khiêm nhường.Nếu ông ta muốn dẫn dắt họ, ông ta phải theo từ phía sau.Theo cách này khi nhà hiền triết cai trị, mọi người không thấy sự đè nén, ép buộc;Khi ông đứng trước họ, họ sẽ không bị tổn hại.Toàn thể sẽ hỗ trợ ông ta và sẽ không chán ông ta.Bởi vì ông không đua tranh,Nên ông không gặp các cuộc ganh đua, đối đầu. 67Mọi người dưới bầu trời này xem Đạo là vĩ đại và không gì có thể so sánh được.Bởi vì Đạo vĩ đại, nó có vẻ khác biệt.Nếu nó không khác biệt, có lẽ nó đã biến mất lâu rồi. Tôi có ba báu vật thứ mà tôi luôn hiểu và giữ.Thứ nhất là lòng từ bi, khoan dung;Thứ hai là kiệm, khiêm nhường;Thứ ba  là không dám đứng phía trước người khác.Từ lòng thương sinh ra can đảm; từ kiệm sinh ra khoan dung, rộng lượng; từ khiêm tốn, sinh ra tinh thần lãnh đạo. Ngày nay con người xa lánh từ bi, trắc ẩn nhưng lại cố tỏ vẻ can đảm;Họ từ bỏ khiêm nhường nhưng có tỏ ra rộng rãi;Họ không tin vào sự khiêm tốn, nhưng luôn cố dẫn đầu.Đây chắc chắc dẫn đến cái diệt vong. Lòng thương đem lại chiến thắng trong chiến trận và sức mạnh khi phòng thủ.Nó là phương tiện mà nhờ nó được trời đất bảo vệ và che chở. 68Người lính giỏi không cần bạo lực.Người chiến đấu giỏi không cáu giận.Người chiến thắng thật thì không nghĩ đến báo thù, để bụng.Ông chủ tốt thì khiêm tốn.Đây được biết là đức hạnh của không tranh đấu.Đây được xem là khả năng trong đối xử với người khác.Từ thời cổ đại, thứ này được xem là thứ cơ bản hợp nhất với trời. 69Có câu nói truyền trong quân đội:Tôi thà đáp lại tham gia như một vị khách hơn là người khởi binh trước;Tôi thà lùi mười bước hơn là tiến lên một bước. Cái này gọi là động binh mà không có vẻ động,Vén áo mà không lộ tay,Bắt kẻ thù mà không cần tấn công,Được vũ trang mà không cần vũ khí. Không có thảm họa nào lớn hơn thảm họa đánh giá thấp kẻ thù.Khi đánh giá thấp kẻ thù, tôi gần như làm mất thứ tôi trân trọng. Do đó khi trận chiến đấu diễn ra,Người đáng thua lại thắng. 70Những lời của tôi thì dễ hiểu và dễ thực hành,Nhưng không ai dưới bầu trời này hiểu hết và thực hành chúng. Lời dạy của tôi có khởi nguồn cổ xưa.Hành động thì có kỷ luật.Bởi vì con người không hiểu, họ không có hiểu biết nào về tôi. Người mà biết tôi rất ít;Người mà tận dụng tôi thì rất đáng tôn vinh.Do đó nhà hiền triết mặc quần ao thô, và nắm giữ vật quý trong trái tim. 71Biết được sự ngu dốt sẽ là sức mạnh.Phớt lờ kiến thức là bệnh hoạn. Nếu một người phát chán với bệnh tật, thì anh ta sẽ không bệnh.Nhà hiền triết không bệnh bởi vì anh ta phát ngấy với ốm đau.Do đó ông ta không ốm. 72Khi mọi người mất khả năng phán đoán sự kinh sợ, có thể sẽ có thảm họa. Đừng vào bừa nhà họ.Đừng gây phiền công việc họ.Nếu bạn không làm phiền, họ sẽ phát ngấy với bạn. Do đó nhà hiền triết biết chính mình nhưng không biểu lộ, khoe khoang,Có sự tự trọng nhưng không hống hách.Ông ta bỏ sự hống hách và chọn lòng tự trọng. 73Một người dũng cảm và say đắm, quá đam mê sẽ giết chóc hay bị giết.Một người dũng cảm và tĩnh lặng sẽ luôn giữ gìn sự sống.Trong hai người trên, ai tốt, ai có hại vậy?Một số không được trời phù hộ. Ai mà biết được tại sao?Thậm chí nhà hiền triết cũng không biết rõ vì sao thế. Đạo của trời là không cố nỗ lữ quá, do đó nó chiến thắng mọi thứ.Nó không nói ra, nhưng nó đã được trả lời.Nó không đòi hỏi, nhưng được cung  cấp với mọi thứ nó cần.Nó có vẻ không mục đích, nhưng những mục đích của nó đã hoàn thành. Lưới trời lồng lộng, tỏa rộng khắp.Mạng lưới tuy thưa, nhưng không thứ gì lọt qua.74Nếu con người không sợ chết,Sẽ vô dụng nếu đem cái chết ra đe dọa họ. Nếu một người sống ở trạng thái luôn sợ chết,Nếu phạm luật nghĩa là anh ta sẽ bị tử hình,Thì sẽ còn có ai dám phạm luật? Luôn có một người phán xử chính thức.Nếu bạn cố thay vị trí của anh ta,Sẽ giống như là bạn cố trở thành một người thợ mộc chínhVà cắt tỉa gọt gỗ.Nếu bạn cố cắt gỗ như một người thợ cả, bạn sẽ chỉ làm đau tay bạn mà thôi. 75Tại sao người dân chết đói vậy?Bởi vì qua thuế, người cai trị đã ăn hết tiền của.Do đó người dân đang chết đói. Tại sao người dân nổi loạn?Bởi vì nhà cai trị can thiệp quá nhiều.Do đó họ nổi loạn. Tại sao người dân nghĩ quá ít về cái chết?Bởi vì nhà cai trị đòi hỏi sự sống quá nhiều.Do đó người dân coi cái chết nhẹ tự lông hồng. Có ít đủ duy trì sống, người ta sẽ biết nên trân quý cuộc sống nhiều hơn. 76Một người khi sinh ra thì mềm và yếu.Nhưng khi chết thì cứng và rắn.Cây xanh non thì mềm và căng đầy nhựa sống.Khi chết chúng héo kiệt và khô. Do đó cứng rắn, cứng nhắc và bất khuất là môn đệ của cái chết.Mềm mỏng, dịu dàng, linh hoạt là môn đệ của sự sống. Do đó một đạo quân mà không linh hoạt sẽ không bao giờ thắng trận.Một cái cây mà không cong được thì rất dễ gãy. Cứng và mạnh sẽ thuaMềm và yếu sẽ thắng. 77Đạo về trời giống như chỗ cong của 1 chiếc bát.Bên cao thì thấp dần, mà bên thấp thì cao dần lên.Nếu một sợi dây quá dài, nó sẽ bị cắt ngắn;Nếu nó quá ngắn, nó sẽ được làm dài ra. Đạo của trời thì lấy từ nơi dư thừa đưa sang nơi thiếu.Cách của con người thì lại khác.Con người lấy từ người thiếu đưa sang người đã thừa (lấy của người nghèo đưa sang người giàu).Loại người nào mà dư của cải, và đem cho thế giới?Chỉ là người của Đạo. Do đó thánh nhân làm mà không cần sự ghi nhận.Ông ta đạt được những thứ phải hoàn thành mà không cần nhấn thân quá sâu vào nó.Ông ta không cố thể hiện sự thông minh của mình. 78Dưới bầu trời, không gì mềm dẻo, đàn hồi và yếu hơn nước.Nhưng để khuất phục thứ cứng, rắn, không gì tốt hơn nước.Nó không có đối thủ.Thứ yếu mềm có thể thắng thứ cứng rắn (nhu thắng cương)Thứ linh hoạt có thể thắng thứ cứng nhắc.Trong xã hội, nhiều người biết điều này, Nhưng không ai đem ra thực hành.Do đó nhà hiền triết nói rằng:Ai mà học được đức khiêm nhường của người dân thì phù hợp để cai trị họ.Người mà tự đảm đương những thiên tai, thảm họa của quốc gia thì xứng đáng trở thành vị vua cai trị.Sự thật thường có vẻ nghịch lý, người đời. 79Sau vụ cãi cọ căng thẳng, một số vẫn duy trì phẫn uất, bực bội.Ta có thể làm gì với nó?Do đó nhà hiền triết giữ một nửa phần của mìnhNhưng không đòi hỏi phần của mình.Người đức hạnh hoàn thành công việc mìnhNhưng người không có đức hạnh thì yêu cầu người khác hoàn thành các nghĩa vụ của họ.Đạo của trời thì không thiên vị.Nó luôn ở lại với người tốt. 80Một đất nước nhỏ với số lượng người nhỏ hơn.Có những cỗ máy có thể làm việc nhanh hơn cả vạn người, nên họ không được cần đến.Người dân coi trọng cái chết nên không đi lại quá xa.Cho dù họ có thuyền và xe, không ai cần đến chúng.Cho dù họ có vũ khí, đạn được, không ai mang chúng ra phô diễn.Con người quay trở lại giải quyết các nút thắt trong các tác phẩm văn thơ.Thức ăn của họ thì tốt và bình thường, quần áo của họ  đẹp nhưng đơn giản giúp cho nhà họ an toàn.Họ hạnh phúc theo cách của riêng họ.Họ sống trong vòng bao bọc của hàng xómNghe thấy rõ tiếng gà gáy và tiếng cho sủa,Họ để cho những người khác sống trong thanh bìnhKhi họ trở lên già và chết. 81.Lời thật thì không hayLời đẹp thì không thật.Người tốt không tranh luận.Những người hay tranh cãi là người không tốt.Người biết thì không học.Người học thì không biết. Nhà hiền triết không bao giờ cố gắng tích trữ nhiều của cải.Càng làm cho người khác nhiều, họ càng có (càng nghĩ cho người càng có).Càng đem cho người khác nhiều, sự giàu có của họ lại càng lớn lao hơn.Đạo của trời thì sắc nhọn nhưng không gâu sát thương.Đạo của thánh nhân là đạo của hoàn thành mà không cần cố gắng.

Chúc năm mới bình an, hạnh phúcChúc vui xuân 2021 Có cô bạn bảo: tu là sửa.Sửa là tu. Rồi có thầy dạy: tâm bình cảnh cũng bình.Hay người buồn cảnh có vui đâu bao giờ.Ngoại suy có lẽ cũng đúng với vui, giận, sợ, lo, bất an, hạnh phúc, bình an. “Happiness is the inside job, not outside, you must be happy before want to make other happy” – tổng hợp các nguồn của John Maxwell. Hạnh phúc là công việc của bản thân mình, chứ không phải mong cầu bên ngoài, bạn phải vui vẻ hạnh phúc trước khi mong muốn đem lại hạnh phúc cho ai đó. Tu hay sửa?Càng lớn, càng già, càng trưởng thành, trong lịch sử những người giỏi chuyển từ thứ lớn lao sang thứ nhỏ bé: từ thay đổi thế giới, sang nhỏ lại là thay đổi quốc gia, rồi thu nhỏ hơn là thay đổi cộng đồng, rồi thay đổi gia đình, đối tác…. mệt hoài, chạ muốn gì to tát, họ chỉ muốn và chú tâm thay đổi bản thân – òa, có lẽ sự tỉnh ngộ tỉnh, tỉnh thức hay thực tu bắt đầu. Góc tổng kết sự thay đổi khi mấy ace hay dùng trà cafe.Có mục tiêu lớn.Chia thành nó nhỏ lạiChia cái nhỏ đó thành cây vấn đề cần giải quyếtĐộng não liệt kê ra các giải pháp: 10, 20 giải pháp càng tốt, liệt kê mà không đánh giá.Đừng sợ ngớ ngẩn, trên thế giới có những đứa hoàn thiện thứ ngớ ngẩn  thành ý tưởng kinh doanh, đem lại doanh số hay lợi ích lớn rồi.Động não nhiều, não sẽ tự động, rồi tự giải phóng, tư duy tự đạt đích.Chọn 2, 3 ý tưởng theo ý hay, tính hiệu hiệu quả cao, nhàn hay khả năng khả thi cao, chi phí ít.LÀM LUÔNLÀM LUÔNHoàn thiện dần, chú tâm hay hết tâm mà dần theo thời gian đạt không mong cầu khi làm là đúng hướng – theo lời dạy Lão Tử. CUỐI ngày, tuần, tháng, năm, Jim Rohn khuyên hãy dành ít thời gian cho tư duy, tĩnh lặng, quán thứ có, thấy, trải qua, làm đó và chỉnh. Theo kiểu dễ hiểu PDCA: lên kế hoạch, thực hiện, kiểm tra, và chỉnh sửa cho ngày mới, tuần mới, tháng mới, năm mới, đời mới^^… Tác phẩm được dịch nhanh nhân thời gian rảnh 3 ngày tết âm lịch 2021 nên sẽ còn nhiều thiếu sót sẽ được chỉnh sửa khi rảnh. Mong nhận được sự góp ý. Hanoi cn,14/2/2021Best regard,Van Dao Đọc thêmHỗ trợ tự chữa khỏi bệnh mãn tính, nan y: tim mạch, tiểu đường, mỡ máu, suy tạng, gout, lupus, xơ cứng bì, rối loạn chuyển hóa, bệnh tự miễn – tự chữa bệnh không dùng thuốcTác hại của stress, tâm lý, cảm xúc lên học tập và mối liên hệ với vấn đề sức khỏe mãn tính, nan yBàn về độ lớn của cái rốn vũ trụ – Độ lớn của bản ngã